HELICOPTERPILOT
09-08-2011, 15:26
Yazımda bazı kavramlara açıklık getirmek ve ekonomik sürüş tekniklerini paylaşmak istedim.biraz uzun soluklu bir yazı oldu ama yararlı bilgiler olduğuna inanıyorum.
(1)-turbonun devreye girdiği devir :'(
böyle birşey yok turbo motorun çalıştığı her devirde devrededir.turbo denen şey alttaki resimdede görüleceği üzere basit bir mantıkla iki adet fan ve hareket ileten bir milden oluşan bir düzenektir.araç yanmış atık gaz ürettiği sürece fanlardan birini döndürecek mil yardımıyla bu hareket diğer fana iletilecektir.motorun temiz hava girişindeki fan ise içeri daha çok hava yani oksijen sokarak verimi arttıracaktır.devir arttıkça sokulan hava artacak ve verim artacaktır.ancak bu artış çok yüksek hızda dönen turbo fanlarının(60000-80000rpm e ulaşan modeller var) yüksek hızdan dolayı kritik açıyı aşarak stoll olması ile sonuçlanacak ve verim birden düşecektir.(bakınız 90-110-112 bg 1.6hdi motorların 4000dd/dk(max hp devri) devirlerine ulaşmayı müteakip rpm in artmasına bir anda aracın karşın yığılıp kalması ve verimsizleşmesi...
turbonun devreye girdiği devir ile kasıt nedir?
turbonun devreye girdiği devir diye dolanan söylem ise aracın max tork devrine ulaştığı devirdir ki 1.6 hdi motorlarda 1750dd/dk dır.bu devirden sonra aracın gaz tepkıleri istenen düzeylere ulaşmıştır.
DIKKAT: Maksimum tork devri bir aracın minimum yakıt ile maksimum iş yaptığı devirdir.
(2)dizel araç yüksek devirde kullanılmalıymış
külliyen yalan.yazımın ilerleyen kısımlarında ne zaman yüksek devir kullanımı yapılacağını anlatacağım...
eskiler dizelin devirli kullanılması gerektiğini söylese de aksıne yeni nesil turbo dizeller yüksek devirde kullanımı sevmez.
benzınlı ve eski dizel motor kullanımını sürdüren sürücüler bugun ülkemizde 80-100000kmlerde turbo arızaları ile karşılaşmakta ve hatta otomotiv piyasasına 100000km üstü dizel araç alınmaz kavramını dahi zihinlere kazıyacak kadar büyük etkiler yaratmakta. yeni nesil turbo dizel araçlarımız olabildiğince max bg devri 1.6 hdi için 4000d/dk nın üzerinde kullanılmamalı zira pug servisine sorduğumda bana oradaki görevlilerden biri(daha önce almanyada bmw fabrıkasında çalışmış, otomotiv mühendisi) max bg devri ve üzerinde uzun süreli kullanımda turbonun fan bölümü mil göbeğinde yağlamanın yetersız kalabildiğini ve yağsızlıktan masraflı arızaların oluşumuna neden olabildiğinden bahsetmişti.
(3)Turbo dizel motoru hangi devirlerde kullanmalıyım
bu konuyu 2 ana başlık altında incelemek ve sonunda kendi kullanım stilimi anlatmak istiyorum.
1-normal ve olabildiğince ekonomik gitmek isteyen sürücü
normal bir turbo dizel kullanıcısı sakin kullanımda aracını hızlandırırken bir üst vitese geçme kriteri üst viteste max tork devrini yakalacayacak kadar aracı devirlendirmeli ve üst vitese geçiş yapmalıdır. yine 1.6 hdi dan örnek verecek olursak (1750 rpm max tq devrimiz) aracı devirlendirirken vitesi değiştirdiğinizde rpm göstergesinin üst viteste 1750 rpm olmasını hedeflemeliyiz.5 dakıkalık bir çalışma ile bunları bir kenara not edebilirsiniz.her vites için bu devirlerin tepitini en yüksek viteste max tork devrinde giderken vites küçültüp küçük vitesteki devri veya sürati not alarak yapabilirsiniz örneğin 90 bg versiyonunda 72 km/h 4 üncü vites 1750 rpm e denk gelmekte.72 ile giderken vitesi 3 e alıp 3 üncü vitesteki devri kaydedebiliriz( yanlış hatırlamıyorsam ~2500rpm ).artık 3 üncü vitesten 4 üncü vitese ne zaman geçiş yapabileceğimizi biliyoruz...
2- mevcut koşullarda aracını olabildiğince çabuk ivmelendirmek isteyen sürücü
aracının motorundan maksimum verim ile ivmelendirmeyi sağlamak isten sürücü max beygir rpm ine kadar yandi 1.6hdi için 4000rpm e kadar vitesi korumalı, 4000 rpm gelirken vites değiştirmeli ve bunu tekrarlayarak hızlanmayı sağlamalı.
kişisel görüşüm:
düşük viteslerde özellikle 1 ve 2 araçta asr (anti spin regulation) sistemi yok ise aracın patinajda kalmasını engellemek maksadıyla max bg devrini beklemektense daha erken vites değiştirerek işi tork ile halletmeye çalışma bence biraz daha mantıklı gibi geliyor
(4) Olumlu iki karşıt görüşün çatışması…?
Araçı ekonomık kullanmak için rampa aşağı boşa almak iyidir
Aracı ekonomik kullanmak için rampa aşağı viteste ayağı gazdan çekmek iyidir.
Ben ise bu duruma farklı açıdan yaklaşıyorum.rampa ama bahsettığınız nasıl bir rampa?çok mu eğimli az mı eğimli?çok mu virajlı az mı virajlı?hızlanmak mı istiyorum?yavaşlamak mı?
Önemli uyarı…
Sürücü mevcut koşullara gore karar vermeli önceliğimiz her zaman emniyet.rampa aşağı doğru kullanım tekniği rampayı viteste inmektir.neden mi?olası bir bir motor arızası durumunda motorun stop etmesini engeller ve fren hidroliğinin sürekli hazır beklemesini sağlar ya da fren arızası durumunda aracın kompressyon freni ile kontrol edilemez süratlere ulaşmasını engeller. Yada rampada virajlar mevcut ise boşta gitmektense viteste gitmek nispi olarak yol tutuşumuzu olumlu etkileyecektir.
Gelelim ekonomik kullanım hususuna
Mevcut durum: önümüzde rampa aşağı bir yol var boşta mı ineyim, viteste ayaşı gazdan çekerek mi ineyim? Karar vermek istiyoruz. Hedefimiz minimum tüketim ile max yolk at etmek
3 hususu göz önünde bulundurmalıyız
1-hızım yetersız
2- hızım biraz fazla yavaşlasam da olur olur, yavaş yavaş yavaş hızlansamda
3-hızım uygun mınımum yakıt tüketeyim
Altın kural anlık tüketim göstergesini kullanmak!!!!!!
1-hızınız yetersiz ise en makul çözüm vitesi boşa almak.böylece mevcut potansiyel enerjiden kinetik enerjiye dönüşen rampadaki enerjiyi olumlu biçimde hızlanma için kullanırsınız.motor kompressyonu ile enerji kaybetmezssiniz.boşta yakılan yakıt çok fazla değildir.(90km/h ile giderken 0.2~0.5/lt 100km)ve aracı viteste hızlandırmadan daha az tüketim ile hızlanma işini halledersiniz.
2- hızım biraz fazla yavaşlasam da olur yavaş yavaş hızlansamda olur: bu durumda en iyi çözüm viteste ayağı gazdan çekmek suretiyle gerçeklerşir. Bu durumda aracın beynı yakıt göndermeyi keser.motor tekerlerden aldığı enerji ile dönüsünü ve diğer işlevlerini sürdürür silindirlere sadece hava sıkıştırılıp geri bırakılır.(0 tüketim değeri ile ilerlersiniz)(CUT OFF durumu) bu durumda motor aracınızın kinetic enerjısını tüketmek isteyecek ve motor hacmi,sıkıştırma oranı, vites oranına gore az bir miktar size yavaşlatmak isteyecektir.
Bu durumu kullanmak isteyen sürücü aracını mümkün olan en yüksek vitese alarak cut off işlemini yapar.
En yüksek vites seçimi ise vitese takıldığında minimum rölanti devrinin üstündeki devirler olmalıdır.kompressyondan minimum etkilenmek için örneğin: 50km/h ile giderken 5 inci vitese alıp rampayı gayet rahat inebiliriz.
3- geldik en zorlu duruma
Hızım uygun hızımı koruyayım minimum yakıt tüketip bu rampayı ıneyim…burada mınımum yakıtı tüketmek için en önemli done anlık tüketim göstergesi oluyor. Süratin muhafazası-anlık tüketim göstergesindeki değer bizim boşta yada viteste inilmesine karar vermemizi sağlıyor.şöyleki her aracın viteste öyle bir anlık tüketim değeri vardır ki (sürati sabit tutmak istiyoruz) viteste gaz vererek gitmekle boşta gitmek süratin korunmasını sağlar.bunun tespiti oldukça tecrübe ve deneme yanılma yöntemı uygulanmasını gerektırmekte.şunu söyleyebilirim ki 1.6 hdi 90 hp ile 5 inci viteste 1.2 lt/100km anlık tüketim verisi sürati sabit tutarak rampa inebiliyorken aynı anda boşa aldığımda yıne sürati sabit tutatarak rampayı inebiliyorum.örneğin ben inat edip viteste gitmeye devam etsem ve rampanın eğimi sabit kalsa ben yaklaşık 0.8lt/100km lık yakıtı boşuna o anda yakıyor olacağım. Bu eşik değerinin tespiti bence az eğimli rampa aşağı yollarda önemli.
(5)Dizel aracım ile rampayı nasıl çıkayım.
Kayıtsız şartsız tek cevabı var.hangi viteste olursanız olun maksimum tork devri ile.
Eğer minimum yakıtı tüketmek istiyorsanız rampa çıkarken kesınlıkle aracı hızlandırmayın.vitesinizi ve maksimum tork devrini muhafaza ederek çıkın böylece minimum yakıt ile maksimum işi yapmış olur,motordan daha fazla güç istediğinizde cevap da alabilirsiniz. 1750 rpm
(6)cruise kontorle almak minimum yakıt tüektimini sağlar
Yanlış.sağlamaz minimum yakıt tüketimini uygun teknikleri kullanan bir sürücü sağlar.ancak stabil hızlarla gitmek özellikle düz yollarda yakıt tüketimini minimize etsede eğimlerin bulunduğu yolda en az yakıt tüketimini vermez.
Özellikle eğimin artıığı yollarda cruise kontrol ile yola devam etmek uygun ekonomik sürüş tekniklerini uygulayan bir sürücüye gore daha az yakıt harcanmasını sağlamayacaktır.
(7)düşük deviri nasıl anlarım?
Düşük devir hususu mevcut yol koşullarına gore belli olan bir husustur.aracın motoruna en çok zarar veren husus vuruntu yaptıracak kadar olan devirlerdir.bu devir verilen gaz miktarı yoldaki eğimle değişkenlik arz etmektedir. Gaza bastığınızda araca vuruntu yaptırıyorsanız araca zarar veriyorsunuz demektir(vuruntu durumunda kurumlanma,aktarma organlarına verilen zarar,yakıt pompası zarar görecek ve ciddi masraflara yol açacaktır) ama vuruntu yoksa araca zarar verme söz konusu değildir.örneklemek gerekirse.güzel bir eğim araç 5 inci viteste 1500 devir ile 72 km/h ile rampa inmekte hızı arttırmak için az bir miktar gaza bastınız vuruntu yok.bu durumda araca zarar vermiyorsunuz ancak benzer durumu rampa yukarı ya da rampa aşşağı gereğinden fazla gaza basıp vuruntu yaptırdınız işte şu anda araca zarar veriyorsunuz demektir süratle vites küçültülmeli ve daha yüksek rpm değerleri kullanılmalıdır.
(8)klima nasıl kullanılmalı?
Klima en çok yakıt tüketimini araç sıcakken ilk soğutma ve istenen sıcaklığa ulaşırken meydana gelmektedir.sıcak bir yaz günü aracınıza bindiniz ve haliyle klima kullanmanız gerekli.doğru kullanım tekniğini uygulayan sürücü öncelikle bütün camları açar ve aracının içindeki aşırı ısınmış havanın boşalması için 1-2 dakika camlar açık olarak gider müteakiben camları kapatıp klimasını açar.böylece klimanın fazladan aracın içindeki aşırı ısınmış havayı soğutmak için uğraşmasını engeller.ayrıca klima gazının ve klimanın diğer ekipmanlarının düzenli kontrolü klimanın verimli olarak çalışmasını ve gereksiz yakıt tüketilmesini engelleyecektir.
(9)ne zaman yüksek devir kullanılmalı?
uzun süre şehir içi kullanımlarında,uzun süre 2000rpm in altında gidildiğinde yaklaşık 30 saniye boyunca 3000-4000 devir bandında giderek aracın kurumlanması önlenebilir.bunun dışında yüksek devir kullanımına performans ihtiyaçları dışında gerek yoktur.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.6 hdi ve diğer yeni nesil turbo dizel motorları ekonomik kullanma yöntemleri
1-)Lastık basınçları fabrika verilerine gore ayarlanmalı ve mümkünse nitrojen(azot) ile lastikler şişirilmeli.azot kimyasal özellikleri gereği sıcaklık değişimlerinde hacimsel olarak çok daha az tepki vermekte ve yol tutuşu,yakıt ekonomisi açısından olumlu sonuçlar doğurmakta zira lastik basıncının fabrıka verisinin üstünde ya da altında olması yakıt tüketimini %10 a kadar olumsuz etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır
2-)yol güzergahınız üzerinde durmanızı gerektiren bir durum söz konusu ise yavaşlamaları (cut off) viteste ayağı gazdan çekme ile yapmalıyız.örneğin 500m ileride bir kırmızı ışık görduk ayağımızı gazdan kırmızı ışıkta duracak şekilde mevcut koşullara gore mümkün olan en yüksek viteste yavaşlama yapılmalıdır.çoğu zaman bu teknik kırmızıda durmamıza bile gerek bırakmadan biz lambalara ulaşana kadar yeşilin yanmasına yetecek zamanı tanır yavaşlama esnasında yaptığımız sıfır tüketimin yanında aracı 0 dan hızlandırmak yerine daha az yakıt tüketimi ile tekrar normal seyir hızımıza ulaşmamızı sağlar.
3-)duran aracı yeniden hızlandırmalarda agresif davranılmamalı vites geçişlerinde yukarıda bahsettiğim gibi bir sonraki vitesin max tork devrine oturtacak şekilde vites geçişleri sağlanmalıdır.böylece minimum yakıt tüketimi ile hızlandırma sağlanır.
4-)rampa çıkışları yukarıda anlattığım gibi olabildiğince hangi viteste olursak olalım mevcut vites ile max tork devri kullanılarak ve sürat korunarak yapılmalıdır.
Bir araç en çok yakıtı hızlandırma esnasında kullanmaktadır.rampa çıkışları fazla yakıt tüketimine neden olurken rampa çıkışında araç hızlandırmak tüketimi iyice arttıracaktır.
5-)rampa aşşağı gidişler ile detaylı bilgi yazımın üst kısmında 3 durum olarak anlatılmıştır.o anki mevcut koşullar ile hangi seçeneğin seçilmesi gerektiğine sürücü karar vermelidir.
6-)yol bilgisayarı anlık tüketim verisi dikkatli olarak değerlendirilmeli uygun viites ve devir seçimi için ana referans olarak kullanılmalıdır.
7-)klima kullanımı 110 luk versiyonları bilemem ama 90 bg lik versiyonlarda klima kullanımı yakıt tüketiminde yaklaşık 1 lt/100km kadar artışa neden olmakta yazımın üst kısımda klima kullanımı detaylı olarak anlatılmıştır.
8-)gereksiz elektiriki teçhizat kapatılmalıdır.elektirik ile çalışan herşey yakıt tüketiminde artışa neden olacaktır
9-)aracın aerodinamiğini bozan her türlü eklentiden(modifiyeden)kaçınılmalıdır.peugeot araçlarının düşük tüketim sağlamasının temel nedenlerinden biri de araçlarının aerodinamik sürtünme katsayısının cx düşüklüğünden kaynaklanmaktadır. Aracın dışına ekleyeceğimiz portbagaj,spoiler(hesaplaması yapılmış profesyonel olanlara sözüm yok)vs ürünler ekstra geri sürüklenme yaratacak ve özellikle artan süratlerde yakıt ekonomisini olumsuz etkileyecektir.
10-)lastık seçimi uyugun lastik seçimi önemlidir.eğer performans amaçlı kullanım yapmıyorsanız.fabrika standardı ebatlarda Michelin energy saver tarzı yuvarlarnma direnci düşürülmüş ekonomik lastıkleri kullanmakta fayda var
11-)gaz pedalının kullanımı olabildiğince yumuşak olmalı,dip gaz,sonuna kadar basıp çekme yerine sürekli olarak artan yumuşak gaz pedalı kullanımı agresif kullanıma gore daha olumlu sonuçlar verecektir.
12-)araçtaki gereksiz yükleri yanınızda taşımayın.2-3 yıl once okuduğum İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre yılda 30000km yapan bir araç için her 1kg fazla ağırlık fazladan 1lt yakıt tüketimine neden olacağı yazıyordu.
13-)yükü fazla olan aracı kullanırken ataletin artacağı unutlmamalı ve hızlanma ve rampa çıkışlarında özellikle dikkat edilmelidir.artan bu atalet ise rampa inişlerinde süratin korunumu açısından bize olumlu etki edecektir.rampa aşşağı aracın boş olduğuna gore daha fazla hızlanmak isteyeceğini fark edeceksiniz.yüklü durumlarda yukarıda anlattığım gibi viteste mi boşta mı gitme seçiminizi biraz daha viteste ayağı gazdan çekme yönüne kaydırmakta ekonomik kullanım için fayda var.
14-)şehir içi kullanımda uzun surely beklemelerde aracı kapatın.örneğin yeşilin yanmasına 90 sn var.boşuna aracı rölantide bekletmeyin stop ettirin 10 sn kala tekrar çalıştırın.
herhangi marka ve model turbo diesel araca sahip arkadaşlar bahsettiğim hususları kendi araçlarındaki teknik verilere uyarlayarak benzer şekilde düşük tüketim değerlerine ulaşabilirler.
ben ne kadar yakıyorum?
307 1.6hdi 90 hp için
kendi tüketimim şehir içi ortalama 4.5lt/100km
şehir dışı ortalama 3 lt/100km gibi değerlerle gidiyorum
agresif kullanımlarımı da hesaba katarsak 307 ile hiçbir zaman 6.4 lt/100km nın üzerinde bir ortama değer bu güne kadar okumadım.
minimum tüketim rekorum 2.4 lt/100km
benzer teknikleri kullanarak 308 gt THP 175 HP de
minimum 4.3 lt/100km değerine kadar düştüm
Forum yöneticilerinden ricam konumun başka konular ile birleştirilmemesi ve böyle kalması. Benım yanlış bildiğim hususlar olabilir zira arabalar ile öğrendiğim hususların %50 sini forumlar ve internetteki teknik makalelerden öğrendim .yapıcı şekilde düzeltmeler yapılırsa sevinirim.
saygılarımla
cenk
(1)-turbonun devreye girdiği devir :'(
böyle birşey yok turbo motorun çalıştığı her devirde devrededir.turbo denen şey alttaki resimdede görüleceği üzere basit bir mantıkla iki adet fan ve hareket ileten bir milden oluşan bir düzenektir.araç yanmış atık gaz ürettiği sürece fanlardan birini döndürecek mil yardımıyla bu hareket diğer fana iletilecektir.motorun temiz hava girişindeki fan ise içeri daha çok hava yani oksijen sokarak verimi arttıracaktır.devir arttıkça sokulan hava artacak ve verim artacaktır.ancak bu artış çok yüksek hızda dönen turbo fanlarının(60000-80000rpm e ulaşan modeller var) yüksek hızdan dolayı kritik açıyı aşarak stoll olması ile sonuçlanacak ve verim birden düşecektir.(bakınız 90-110-112 bg 1.6hdi motorların 4000dd/dk(max hp devri) devirlerine ulaşmayı müteakip rpm in artmasına bir anda aracın karşın yığılıp kalması ve verimsizleşmesi...
turbonun devreye girdiği devir ile kasıt nedir?
turbonun devreye girdiği devir diye dolanan söylem ise aracın max tork devrine ulaştığı devirdir ki 1.6 hdi motorlarda 1750dd/dk dır.bu devirden sonra aracın gaz tepkıleri istenen düzeylere ulaşmıştır.
DIKKAT: Maksimum tork devri bir aracın minimum yakıt ile maksimum iş yaptığı devirdir.
(2)dizel araç yüksek devirde kullanılmalıymış
külliyen yalan.yazımın ilerleyen kısımlarında ne zaman yüksek devir kullanımı yapılacağını anlatacağım...
eskiler dizelin devirli kullanılması gerektiğini söylese de aksıne yeni nesil turbo dizeller yüksek devirde kullanımı sevmez.
benzınlı ve eski dizel motor kullanımını sürdüren sürücüler bugun ülkemizde 80-100000kmlerde turbo arızaları ile karşılaşmakta ve hatta otomotiv piyasasına 100000km üstü dizel araç alınmaz kavramını dahi zihinlere kazıyacak kadar büyük etkiler yaratmakta. yeni nesil turbo dizel araçlarımız olabildiğince max bg devri 1.6 hdi için 4000d/dk nın üzerinde kullanılmamalı zira pug servisine sorduğumda bana oradaki görevlilerden biri(daha önce almanyada bmw fabrıkasında çalışmış, otomotiv mühendisi) max bg devri ve üzerinde uzun süreli kullanımda turbonun fan bölümü mil göbeğinde yağlamanın yetersız kalabildiğini ve yağsızlıktan masraflı arızaların oluşumuna neden olabildiğinden bahsetmişti.
(3)Turbo dizel motoru hangi devirlerde kullanmalıyım
bu konuyu 2 ana başlık altında incelemek ve sonunda kendi kullanım stilimi anlatmak istiyorum.
1-normal ve olabildiğince ekonomik gitmek isteyen sürücü
normal bir turbo dizel kullanıcısı sakin kullanımda aracını hızlandırırken bir üst vitese geçme kriteri üst viteste max tork devrini yakalacayacak kadar aracı devirlendirmeli ve üst vitese geçiş yapmalıdır. yine 1.6 hdi dan örnek verecek olursak (1750 rpm max tq devrimiz) aracı devirlendirirken vitesi değiştirdiğinizde rpm göstergesinin üst viteste 1750 rpm olmasını hedeflemeliyiz.5 dakıkalık bir çalışma ile bunları bir kenara not edebilirsiniz.her vites için bu devirlerin tepitini en yüksek viteste max tork devrinde giderken vites küçültüp küçük vitesteki devri veya sürati not alarak yapabilirsiniz örneğin 90 bg versiyonunda 72 km/h 4 üncü vites 1750 rpm e denk gelmekte.72 ile giderken vitesi 3 e alıp 3 üncü vitesteki devri kaydedebiliriz( yanlış hatırlamıyorsam ~2500rpm ).artık 3 üncü vitesten 4 üncü vitese ne zaman geçiş yapabileceğimizi biliyoruz...
2- mevcut koşullarda aracını olabildiğince çabuk ivmelendirmek isteyen sürücü
aracının motorundan maksimum verim ile ivmelendirmeyi sağlamak isten sürücü max beygir rpm ine kadar yandi 1.6hdi için 4000rpm e kadar vitesi korumalı, 4000 rpm gelirken vites değiştirmeli ve bunu tekrarlayarak hızlanmayı sağlamalı.
kişisel görüşüm:
düşük viteslerde özellikle 1 ve 2 araçta asr (anti spin regulation) sistemi yok ise aracın patinajda kalmasını engellemek maksadıyla max bg devrini beklemektense daha erken vites değiştirerek işi tork ile halletmeye çalışma bence biraz daha mantıklı gibi geliyor
(4) Olumlu iki karşıt görüşün çatışması…?
Araçı ekonomık kullanmak için rampa aşağı boşa almak iyidir
Aracı ekonomik kullanmak için rampa aşağı viteste ayağı gazdan çekmek iyidir.
Ben ise bu duruma farklı açıdan yaklaşıyorum.rampa ama bahsettığınız nasıl bir rampa?çok mu eğimli az mı eğimli?çok mu virajlı az mı virajlı?hızlanmak mı istiyorum?yavaşlamak mı?
Önemli uyarı…
Sürücü mevcut koşullara gore karar vermeli önceliğimiz her zaman emniyet.rampa aşağı doğru kullanım tekniği rampayı viteste inmektir.neden mi?olası bir bir motor arızası durumunda motorun stop etmesini engeller ve fren hidroliğinin sürekli hazır beklemesini sağlar ya da fren arızası durumunda aracın kompressyon freni ile kontrol edilemez süratlere ulaşmasını engeller. Yada rampada virajlar mevcut ise boşta gitmektense viteste gitmek nispi olarak yol tutuşumuzu olumlu etkileyecektir.
Gelelim ekonomik kullanım hususuna
Mevcut durum: önümüzde rampa aşağı bir yol var boşta mı ineyim, viteste ayaşı gazdan çekerek mi ineyim? Karar vermek istiyoruz. Hedefimiz minimum tüketim ile max yolk at etmek
3 hususu göz önünde bulundurmalıyız
1-hızım yetersız
2- hızım biraz fazla yavaşlasam da olur olur, yavaş yavaş yavaş hızlansamda
3-hızım uygun mınımum yakıt tüketeyim
Altın kural anlık tüketim göstergesini kullanmak!!!!!!
1-hızınız yetersiz ise en makul çözüm vitesi boşa almak.böylece mevcut potansiyel enerjiden kinetik enerjiye dönüşen rampadaki enerjiyi olumlu biçimde hızlanma için kullanırsınız.motor kompressyonu ile enerji kaybetmezssiniz.boşta yakılan yakıt çok fazla değildir.(90km/h ile giderken 0.2~0.5/lt 100km)ve aracı viteste hızlandırmadan daha az tüketim ile hızlanma işini halledersiniz.
2- hızım biraz fazla yavaşlasam da olur yavaş yavaş hızlansamda olur: bu durumda en iyi çözüm viteste ayağı gazdan çekmek suretiyle gerçeklerşir. Bu durumda aracın beynı yakıt göndermeyi keser.motor tekerlerden aldığı enerji ile dönüsünü ve diğer işlevlerini sürdürür silindirlere sadece hava sıkıştırılıp geri bırakılır.(0 tüketim değeri ile ilerlersiniz)(CUT OFF durumu) bu durumda motor aracınızın kinetic enerjısını tüketmek isteyecek ve motor hacmi,sıkıştırma oranı, vites oranına gore az bir miktar size yavaşlatmak isteyecektir.
Bu durumu kullanmak isteyen sürücü aracını mümkün olan en yüksek vitese alarak cut off işlemini yapar.
En yüksek vites seçimi ise vitese takıldığında minimum rölanti devrinin üstündeki devirler olmalıdır.kompressyondan minimum etkilenmek için örneğin: 50km/h ile giderken 5 inci vitese alıp rampayı gayet rahat inebiliriz.
3- geldik en zorlu duruma
Hızım uygun hızımı koruyayım minimum yakıt tüketip bu rampayı ıneyim…burada mınımum yakıtı tüketmek için en önemli done anlık tüketim göstergesi oluyor. Süratin muhafazası-anlık tüketim göstergesindeki değer bizim boşta yada viteste inilmesine karar vermemizi sağlıyor.şöyleki her aracın viteste öyle bir anlık tüketim değeri vardır ki (sürati sabit tutmak istiyoruz) viteste gaz vererek gitmekle boşta gitmek süratin korunmasını sağlar.bunun tespiti oldukça tecrübe ve deneme yanılma yöntemı uygulanmasını gerektırmekte.şunu söyleyebilirim ki 1.6 hdi 90 hp ile 5 inci viteste 1.2 lt/100km anlık tüketim verisi sürati sabit tutarak rampa inebiliyorken aynı anda boşa aldığımda yıne sürati sabit tutatarak rampayı inebiliyorum.örneğin ben inat edip viteste gitmeye devam etsem ve rampanın eğimi sabit kalsa ben yaklaşık 0.8lt/100km lık yakıtı boşuna o anda yakıyor olacağım. Bu eşik değerinin tespiti bence az eğimli rampa aşağı yollarda önemli.
(5)Dizel aracım ile rampayı nasıl çıkayım.
Kayıtsız şartsız tek cevabı var.hangi viteste olursanız olun maksimum tork devri ile.
Eğer minimum yakıtı tüketmek istiyorsanız rampa çıkarken kesınlıkle aracı hızlandırmayın.vitesinizi ve maksimum tork devrini muhafaza ederek çıkın böylece minimum yakıt ile maksimum işi yapmış olur,motordan daha fazla güç istediğinizde cevap da alabilirsiniz. 1750 rpm
(6)cruise kontorle almak minimum yakıt tüektimini sağlar
Yanlış.sağlamaz minimum yakıt tüketimini uygun teknikleri kullanan bir sürücü sağlar.ancak stabil hızlarla gitmek özellikle düz yollarda yakıt tüketimini minimize etsede eğimlerin bulunduğu yolda en az yakıt tüketimini vermez.
Özellikle eğimin artıığı yollarda cruise kontrol ile yola devam etmek uygun ekonomik sürüş tekniklerini uygulayan bir sürücüye gore daha az yakıt harcanmasını sağlamayacaktır.
(7)düşük deviri nasıl anlarım?
Düşük devir hususu mevcut yol koşullarına gore belli olan bir husustur.aracın motoruna en çok zarar veren husus vuruntu yaptıracak kadar olan devirlerdir.bu devir verilen gaz miktarı yoldaki eğimle değişkenlik arz etmektedir. Gaza bastığınızda araca vuruntu yaptırıyorsanız araca zarar veriyorsunuz demektir(vuruntu durumunda kurumlanma,aktarma organlarına verilen zarar,yakıt pompası zarar görecek ve ciddi masraflara yol açacaktır) ama vuruntu yoksa araca zarar verme söz konusu değildir.örneklemek gerekirse.güzel bir eğim araç 5 inci viteste 1500 devir ile 72 km/h ile rampa inmekte hızı arttırmak için az bir miktar gaza bastınız vuruntu yok.bu durumda araca zarar vermiyorsunuz ancak benzer durumu rampa yukarı ya da rampa aşşağı gereğinden fazla gaza basıp vuruntu yaptırdınız işte şu anda araca zarar veriyorsunuz demektir süratle vites küçültülmeli ve daha yüksek rpm değerleri kullanılmalıdır.
(8)klima nasıl kullanılmalı?
Klima en çok yakıt tüketimini araç sıcakken ilk soğutma ve istenen sıcaklığa ulaşırken meydana gelmektedir.sıcak bir yaz günü aracınıza bindiniz ve haliyle klima kullanmanız gerekli.doğru kullanım tekniğini uygulayan sürücü öncelikle bütün camları açar ve aracının içindeki aşırı ısınmış havanın boşalması için 1-2 dakika camlar açık olarak gider müteakiben camları kapatıp klimasını açar.böylece klimanın fazladan aracın içindeki aşırı ısınmış havayı soğutmak için uğraşmasını engeller.ayrıca klima gazının ve klimanın diğer ekipmanlarının düzenli kontrolü klimanın verimli olarak çalışmasını ve gereksiz yakıt tüketilmesini engelleyecektir.
(9)ne zaman yüksek devir kullanılmalı?
uzun süre şehir içi kullanımlarında,uzun süre 2000rpm in altında gidildiğinde yaklaşık 30 saniye boyunca 3000-4000 devir bandında giderek aracın kurumlanması önlenebilir.bunun dışında yüksek devir kullanımına performans ihtiyaçları dışında gerek yoktur.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.6 hdi ve diğer yeni nesil turbo dizel motorları ekonomik kullanma yöntemleri
1-)Lastık basınçları fabrika verilerine gore ayarlanmalı ve mümkünse nitrojen(azot) ile lastikler şişirilmeli.azot kimyasal özellikleri gereği sıcaklık değişimlerinde hacimsel olarak çok daha az tepki vermekte ve yol tutuşu,yakıt ekonomisi açısından olumlu sonuçlar doğurmakta zira lastik basıncının fabrıka verisinin üstünde ya da altında olması yakıt tüketimini %10 a kadar olumsuz etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır
2-)yol güzergahınız üzerinde durmanızı gerektiren bir durum söz konusu ise yavaşlamaları (cut off) viteste ayağı gazdan çekme ile yapmalıyız.örneğin 500m ileride bir kırmızı ışık görduk ayağımızı gazdan kırmızı ışıkta duracak şekilde mevcut koşullara gore mümkün olan en yüksek viteste yavaşlama yapılmalıdır.çoğu zaman bu teknik kırmızıda durmamıza bile gerek bırakmadan biz lambalara ulaşana kadar yeşilin yanmasına yetecek zamanı tanır yavaşlama esnasında yaptığımız sıfır tüketimin yanında aracı 0 dan hızlandırmak yerine daha az yakıt tüketimi ile tekrar normal seyir hızımıza ulaşmamızı sağlar.
3-)duran aracı yeniden hızlandırmalarda agresif davranılmamalı vites geçişlerinde yukarıda bahsettiğim gibi bir sonraki vitesin max tork devrine oturtacak şekilde vites geçişleri sağlanmalıdır.böylece minimum yakıt tüketimi ile hızlandırma sağlanır.
4-)rampa çıkışları yukarıda anlattığım gibi olabildiğince hangi viteste olursak olalım mevcut vites ile max tork devri kullanılarak ve sürat korunarak yapılmalıdır.
Bir araç en çok yakıtı hızlandırma esnasında kullanmaktadır.rampa çıkışları fazla yakıt tüketimine neden olurken rampa çıkışında araç hızlandırmak tüketimi iyice arttıracaktır.
5-)rampa aşşağı gidişler ile detaylı bilgi yazımın üst kısmında 3 durum olarak anlatılmıştır.o anki mevcut koşullar ile hangi seçeneğin seçilmesi gerektiğine sürücü karar vermelidir.
6-)yol bilgisayarı anlık tüketim verisi dikkatli olarak değerlendirilmeli uygun viites ve devir seçimi için ana referans olarak kullanılmalıdır.
7-)klima kullanımı 110 luk versiyonları bilemem ama 90 bg lik versiyonlarda klima kullanımı yakıt tüketiminde yaklaşık 1 lt/100km kadar artışa neden olmakta yazımın üst kısımda klima kullanımı detaylı olarak anlatılmıştır.
8-)gereksiz elektiriki teçhizat kapatılmalıdır.elektirik ile çalışan herşey yakıt tüketiminde artışa neden olacaktır
9-)aracın aerodinamiğini bozan her türlü eklentiden(modifiyeden)kaçınılmalıdır.peugeot araçlarının düşük tüketim sağlamasının temel nedenlerinden biri de araçlarının aerodinamik sürtünme katsayısının cx düşüklüğünden kaynaklanmaktadır. Aracın dışına ekleyeceğimiz portbagaj,spoiler(hesaplaması yapılmış profesyonel olanlara sözüm yok)vs ürünler ekstra geri sürüklenme yaratacak ve özellikle artan süratlerde yakıt ekonomisini olumsuz etkileyecektir.
10-)lastık seçimi uyugun lastik seçimi önemlidir.eğer performans amaçlı kullanım yapmıyorsanız.fabrika standardı ebatlarda Michelin energy saver tarzı yuvarlarnma direnci düşürülmüş ekonomik lastıkleri kullanmakta fayda var
11-)gaz pedalının kullanımı olabildiğince yumuşak olmalı,dip gaz,sonuna kadar basıp çekme yerine sürekli olarak artan yumuşak gaz pedalı kullanımı agresif kullanıma gore daha olumlu sonuçlar verecektir.
12-)araçtaki gereksiz yükleri yanınızda taşımayın.2-3 yıl once okuduğum İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre yılda 30000km yapan bir araç için her 1kg fazla ağırlık fazladan 1lt yakıt tüketimine neden olacağı yazıyordu.
13-)yükü fazla olan aracı kullanırken ataletin artacağı unutlmamalı ve hızlanma ve rampa çıkışlarında özellikle dikkat edilmelidir.artan bu atalet ise rampa inişlerinde süratin korunumu açısından bize olumlu etki edecektir.rampa aşşağı aracın boş olduğuna gore daha fazla hızlanmak isteyeceğini fark edeceksiniz.yüklü durumlarda yukarıda anlattığım gibi viteste mi boşta mı gitme seçiminizi biraz daha viteste ayağı gazdan çekme yönüne kaydırmakta ekonomik kullanım için fayda var.
14-)şehir içi kullanımda uzun surely beklemelerde aracı kapatın.örneğin yeşilin yanmasına 90 sn var.boşuna aracı rölantide bekletmeyin stop ettirin 10 sn kala tekrar çalıştırın.
herhangi marka ve model turbo diesel araca sahip arkadaşlar bahsettiğim hususları kendi araçlarındaki teknik verilere uyarlayarak benzer şekilde düşük tüketim değerlerine ulaşabilirler.
ben ne kadar yakıyorum?
307 1.6hdi 90 hp için
kendi tüketimim şehir içi ortalama 4.5lt/100km
şehir dışı ortalama 3 lt/100km gibi değerlerle gidiyorum
agresif kullanımlarımı da hesaba katarsak 307 ile hiçbir zaman 6.4 lt/100km nın üzerinde bir ortama değer bu güne kadar okumadım.
minimum tüketim rekorum 2.4 lt/100km
benzer teknikleri kullanarak 308 gt THP 175 HP de
minimum 4.3 lt/100km değerine kadar düştüm
Forum yöneticilerinden ricam konumun başka konular ile birleştirilmemesi ve böyle kalması. Benım yanlış bildiğim hususlar olabilir zira arabalar ile öğrendiğim hususların %50 sini forumlar ve internetteki teknik makalelerden öğrendim .yapıcı şekilde düzeltmeler yapılırsa sevinirim.
saygılarımla
cenk